តាំងពីអាណត្តិទី១ អណត្តិទី២ អាណត្តិទី៣ អាណត្តិទី៤ ហើយឥឡូវនេះ ជាអាណត្តិទី៥ គណបក្សប្រជាជន នៅតែប្រើ យុទ្ធសាស្ត្រឈ្នះៗដដែល គឺបំបែកបំបាក់ ទិញលក់ដូរ គំរាមកំហែងសម្លាប់ ធ្វើទុក្ខបុកម្នេញ និង បាត់ខ្លួនជាបន្តរបន្ទាប់ គឺធ្វើនយោបាយគ្រប់បែបយ៉ាងដើម្បីឈ្នះៗ ហើយរឿងបញ្ហាព្រំដែនជារឿងដ៏ក្តៅ គគុគ។ មិនដឹងថា លោកកឹម សុខាគាត់ សំអាងទៅលើអ្វីដែលគាត់ហ៊ានថា គាត់នឹងរៀបចំអភិវឌ្ឍព្រំដែន អោយបានល្អ ទៅតាមដែលគាត់ចង់បាន…!? គឺមិនសង្ឃឹមថា គណបក្សប្រជាជន អនុញ្ញាតឬអនុលោម ទៅតាមគណបក្ស សង្រ្គោះជាតិចង់បាននោះទេ…។

មិនជឿថាការចូលរួមប្រជុំក្នុង រដ្ឋសភាអាចដោះស្រាយបញ្ហាគ្នាបាន ហើយក៏មិនជឿថាការបោះឆ្នោតលើក ក្រោយៗនេះអាចយកឈ្នះគ្នាបាន គឺបញ្ហាដដែលៗនៅតែមាន គ្រាន់តែខុសរូបភាពគ្នាបន្តិចបន្តួច ប៉ុណ្ណោះ…។

ជឿថាបញ្ហាកម្ពុជាមិនដូចគ្នាបញ្ហានានា នៅលើពិភពលោកទេ ហើយក៏មិនអាចយករឿងប្រទេសដទៃមក ប្រៀប ធៀបកម្ពុជាបានត្រឹមត្រូវ និង ដោះស្រាយបញ្ហាបានដូចគេដែរ…។

ហើយក៏មិនជឿថា ប្រទេសមហាអំណាចនានា និង ប្រទេសអភិខ្ឍន៍នានា អាចជួយកម្ពុជាបានដែរ លើកលែង តែខ្មែរចេះស្គាល់ខែរ ខ្មែរចេះសាមគ្គីខ្មែរ ខ្មែរចេះធ្វើការជាមួយខ្មែរ ខ្មែរចេះស្រឡាញ់ខ្មែរ ខ្មែរចេះជួយខ្មែរ និង ខ្មែរចេះគ្រប់គ្រងខ្មែរឬខ្មែរចេះដឹកនាំខ្មែរ ទើបប្រទេសមហាអំណាច និង ប្រទេសអភិវឌ្ឍន៍នានា គេអាចជួយ ខ្មែរបាន…៕

ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ លោក កឹម សុខា បានបង្ហាញគោលនយោបាយអភិវឌ្ឍន៍ តំបន់ព្រំដែនឲ្យមានភាពជឿនលឿនដូចប្រទេសជិតខាង នៅពេលដែលគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ ឈ្នះឆ្នោតដឹកនាំរដ្ឋាភិបាល។

Source: http://www.rfa.org/khmer/news/politics/CNRP-promise-to-develop-along-the-border-zone-11202016070446.html

សមាជិករដ្ឋសភាបក្សប្រជាជនកម្ពុជា៦៨រូប បោះឆ្នោតលើកដៃសម្រេចឲ្យសមត្ថកិច្ចចាត់ការលើលោក កឹម សុខា ប្រធានស្ដីទីគណបក្សសង្គ្រោះជាតិ តាមបង្គាប់ឲ្យចាប់ខ្លួនរបស់តុលាការក្រុងភ្នំពេញ នៅព្រឹកថ្ងៃទី៣០ ឧសភា។

Source: http://www.rfa.org/khmer/news/politics/NA-approve-to-take-action-on-Kem-Sokha-05292016213742.html

ចូរសិក្សាស្វែងយល់ឱ្យបានច្បាស់លាស់នូវ អត្តចរិតរបស់មេដឹកនាំខ្មែរ ដើម្បីនឹងធ្វើការបោះឆ្នោត ជ្រើសរើសមេដឹកនាំល្អៗ នាពេលខាងមុខ៖

ទី១. ត្រូវមើលទៅលើកម្រិតនៃការសិក្សាអបរំរបស់គេ ការសិក្សាអបរំត្រូវ សំដៅទៅលើគុណភាព គឺតម្រិះវិជ្ជា ជាទ្រឹស្តី បូកនឹងគុណសម្បត្តិ ឬ ការអនុវត្តន៍ជាក់ស្តែងរបស់គេ និង សីលធម៌របស់គេ តើគេមាន សីលធម៌កម្រិតណា? គឺត្រូវយកសីលធម៌ ៥ យ៉ាងមកពិចារណាមាន៖ បាណា អទិន្នា កាមេមុសា និង សុរា។

ក. បាណា បានន័យដល់ អំពើឃោរឃៅ មានការធ្វើបាបនិងកាប់សម្លាប់មនុស្ស ជាដើម ។

ខ. អទិន្នា បានន័យដល់ ការកេងប្រវ័ញ្ច បោកប្រាស បន្លំលួចទ្រព្យសម្បត្តិគេ ជាដើម ។

គ. កាមេ បានន័យដល់ ការទាក់ទង ចែចង់ស្នេហា ខុសច្បាប់ ខុសទំនង ឬ ខុសទំនៀមទំលាប់ខ្មែរ ជាដើម។

ឃ. មុសា បានន័យដល់ ការនិយាយស្តីពាក្យមិនពិត មិនសុច្ចរិតទៀងត្រង់ គឺភូតភរកុហក់គេ ជាដើម ។

ង. សុរា បានន័យដល់ ការផឹកស៊ីនិងជួញដូរគ្រឿងស្រវឹង និង គ្រឿងញៀន ជាដើម ។  ល្បែងស៊ីសង ក៏ជាចំណុចសំខាន់ សម្រាប់អ្នកដឹកនាំខ្មែរ ដែលយើងមិនត្រូវមើលរំលង គឺជាប្រភេទគ្រឿងញៀន ដែលធ្វើឱ្យប៉ះពាល់ ផ្នែកសីលធម៌ ក្នុងការដឹកនាំ ប្រទេសជាតិគ្រប់លំដាប់ថ្នាក់ ។

ទី២. នយោបាយ តើការសិក្សាអបរំផ្នែកនយោបាយដឹកនាំ ទ្រឹស្តី និង ភាពជាក់ស្តែងរបស់គេ មានកម្រិតណា? តើនិន្នាការនយោបាយរបស់គេ លំអៀងទៅខាងណា? និន្នាការនយោបាយមាន រាជានិយម កុម្មុយនិសនិយម និង សេរីនិយម ឬ អាមេរិកាំង បារាំង អង្គ្លេស ចិន រុស្ស៊ី និង យួនជាដើម ។ ពួកគេត្រូវមានគោលនយោបាយដឹកនាំឱ្យបានច្បាស់លាស់ ។

ទី៣. សេដ្ឋកិច្ច តើការសិក្សាអបរំផ្នែកសេដ្ឋកិច្ចរបស់គេមានកម្រិតណា? តើគេមានគោលនយោបាយដឹកនាំ ក៏ដូចជាគោលនយោបាយ រៀបចំ សេដ្ឋកិច្ចជាតិយ៉ាងណាខ្លះដែរ?

ទី៤. សង្គមកិច្ច តើការសិក្សាអបរំផ្នែកសង្គមកិច្ចរបស់គេមានកម្រិតណា? តើគេមានគោលនយោបាយ សង្គមកិច្ចបែបណា? តើគេមានបានចុះប្រលូក ធ្វើក្នុងកិច្ចការ ឬ ការងារសង្គម បានកម្រិតណាខ្លះ?

ទី៥. សន្តិសុខ តើកម្រិតនៃការសិក្សាអបរំរបស់គេផ្នែកសន្តិសុខ មានកម្រិតណាដែរ? តើគេមានធ្លាប់ បានបម្រើការងារជា ប៉ូលិស ទាហាន ឬ សន្តិសុខ ដើម្បីការពារ ប្រទេសជាតិមាតុភូមិយ៉ាងណាដែរ? តើគេមាន គោលនយោបាយ ការពារ ព្រំដែន ការពារប្រទេសជាតិ យ៉ាងណាដែរ?

ចូរមើលអ្នកដឹកនាំខ្មែរខាងលើ ដើម្បីពិចារណា និង ជ្រើសរើសតាមការគួរ តាមកាលៈទេសៈ និង តាមការវិវត្តន៍នៃសភាពការណ៍ ស្រុកទេសខ្មែរបចុប្បន្ន និងអនាគត តើមេដឹកនាំខ្មែរណា ពូកែខាងអ្វី ចេះខាងអ្វី ជំនាញខាងអ្វី ដែលអាចពឹងពាក់ថាជាមេដឹកនាំល្អសម្រាប់ខ្មែរបាន ។

បើសិនជាមេដឹកនាំ ខាងលើគ្មានសមត្ថភាពគ្រប់គ្រាន់ ដើម្បីដឹកនាំប្រទេស ជាតិឱ្យបានល្អប្រសើរ ដូចដែលយើងចង់បានទេ តើយើងត្រូវគិតធ្វើយ៉ាងណា ដោះស្រាយយ៉ាងណា ? តើយើងមានរូបមន្ត អ្វីផ្សេងទៀតដែរឬទេ ? ៕៚…

ពលរដ្ឋគឺជាសមាជិករបស់រដ្ឋ ឬ ប្រទេសនិមួយៗ ឧទាហរណ៍៖ ដូចជានៅក្នុងប្រទេសខ្មែរ ជាតិខ្មែរ និង ជនដែលរាប់ជាខ្មែរ ដូចជាចាមនិងគួយជាដើម ហើយនិងជនខ្លះដែលផ្លាស់សញ្ជាតិជាខ្មែរ ជាពលរដ្ឋខ្មែរ ។ ឯជនបរទេសដែលនៅក្នុងព្រះរាជា ណាចក្រខ្មែរ ដូចជាចិន យួន ក្លិង្គ មិនមែនជាពលរដ្ឋខ្មែរទេ ។ ជនទាំងនេះគ្មានសិទ្ធិពេញដូចខ្មែរទេ និង គ្មានសិទ្ធិបោះឆ្នោត ជ្រើសតាំងអ្នកតំណាងរាស្រ្តខ្មែរទេ ។

ម្យ៉ាងទៀតពាក្យពលរដ្ឋបានសេចក្តីថា “កម្លាំងរបស់ប្រទេស” ព្រោះប្រទេសនិមួយៗ ដែលរុងរឿងរស់រាន មានជីវិត ក៏អាស្រ័យនូវសមាជិករបស់ប្រទេសនោះឯង ។ ពលរដ្ឋគឺជនដែលមានសិទ្ធិពេញទី ហើយបើមាន សិទ្ធិហើយនោះ ក៏ត្រូវមានករណីកិច្ចដូចតទៅ៖

១_ ពលរដ្ឋត្រូវមានចិត្តចង់ដឹងចង់ស្គាល់នូវកិច្ចការជាសាធារណៈទាំងឡាយ ដូចជាវិបត្តិដែលកើតមានក្នុង ប្រទេសរបស់ខ្លួន និង ព្រឹត្តិការណ៍ផ្សេងៗដែលផ្ទុះឡើងក្នុងសាកលលោកផងដែរ ។ ពលរដ្ឋត្រូវឆ្លៀតឱកាស អានពត៌មាន ស្តាប់វិទ្យុ និង ការឃសនាផ្សព្វផ្សាយផ្សេងៗ ដែលជាប្រទីបបំភ្លឺផ្លូវឱ្យដឹងការងាររាក់ជ្រៅសព្វ យ៉ាង ។ ពលរដ្ឋត្រូវដឹងឱ្យបានច្បាស់នូវ ដំណើរការនយោបាយ ឬ គោលនយោបាយ ដែលមាននៅក្នុង រដ្ឋាភិបាលរបស់ប្រទេសខ្លួន ហើយដែលប្រើប្រាសជារៀងរាល់ថ្ងៃ ។

២_ នៅពេលដែលរដ្ឋាភិបាលកំណត់ឱ្យបោះឆ្នោត ឱ្យជ្រើសរើសតំណាងរាស្រ្តម្តងៗ នោះពលរដ្ឋត្រូវចាំ ឱ្យច្បាស់ថា អនាគត់របស់ខ្លួន និង ជីវិតនៃនគរឬប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន មាននៅក្នុងសន្លឹកឆ្នោតដែលខ្លួន ទំលាក់ចូលទៅក្នុងហិបឆ្នោតនោះឯង ។ ដូច្នេះមុននឹងទៅបោះឆ្នោត ពលរដ្ឋត្រូវពិនិត្យពិចារណាឱ្យបាន ច្បាស់លាស់ កុំបោះទាំងប្រថុយទាំងងងឹតងងល់ ។ ពលរដ្ឋនិមួយៗត្រូវតែបោះឆ្នោតដោយស្មោះ ដោយមាន ចិត្ត ពោពេញទៅដោយសេចក្តីសង្ឃឹមជានិច្ច ព្រោះជាករណីកិច្ចរបស់ខ្លួន ។ ទោះបីជារវល់យ៉ាងណាក៏ ដោយ ក៏ត្រូវតែឆ្លៀតឱកាសទៅបោះឆ្នោតនេះដែរ ។

៣_ ពលរដ្ឋត្រូវគោរពប្រតិបត្តិតាមច្បាប់របស់រដ្ឋជានិច្ច ហើយមិនត្រឹមតែគោរពទេ គឺត្រូវឱ្យស្គាល់ឱ្យចេះ ច្បាប់នោះផង ។ ការដែលស្គាល់ដែលចេះច្បាប់អាចធ្វើឱ្យពលរដ្ឋ ជៀសវាងនូវទុក្ខទោសផ្សេងៗបាន ព្រមទាំងមិនហ៊ានពំពានច្បាប់ ឬ ធ្វើរំលោភលើសិទ្ធិសេរីភាពអ្នកដទៃផង ។

៤_ ពលរដ្ឋមានតាព្្វកិច្ចត្រូវបង់ពន្ធជូនរដ្ឋ ព្រោះរដ្ឋត្រូវការប្រាក់យកទៅចំណាយ ទៅលើផលប្រយោជន៍ សាធារណៈគ្រប់ជំពូក ដូចជា៖ សាលារៀន មន្ទីរពេទ្យ ផ្លូវថ្នល់ ស្ពាន និង អាគាររដ្ឋផ្សេងៗ ហើយនិង ប្រាក់ខែសម្រាប់បុគ្គលិកអ្នកធ្វើកិច្ច ការងាររដ្ឋទួរទៅ ឬរដ្ឋត្រូវការទិញគ្រឿងសព្វាវុធ យកមកការពារ ប្រទេសជាតិឱ្យមានសន្តិសុខ ជាដើម។ល។ ជនណាដែល គេចវៀសមិនបង់ពន្ធ នឹងទុកជាជនក្បត់ច្បាប់ ហើយ និងត្រូវរាជការផ្តន្ទាទោស ។

៥_ ពលរដ្ឋត្រូវប្តូរជីវិតបូជាជីវិត ដើម្បីប្រទេសជាតិមាតុភូមិ នៅពេលដែលប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួនមានអាសន្ន គឺសត្រូវចង់ ទន្ទ្រានឈ្លានពាន ជាដើម ។ ដូច្នេះពលរដ្ឋទាំងប្រុស-ស្រី ត្រូវចេះវិជ្ជាទាហានឱ្យបានគ្រប់ៗគ្នា ដើម្បីជាកំផែងរារាំងការពារ តឹកដីនគររបស់ខ្លួន តាមកាលៈទេសៈដែលហុចឱ្យ ។

៦_ ពលរដ្ឋមានករណីកិច្ចដែលត្រូវតែបំពេញរាល់ៗថ្ងៃ គឺត្រូវធ្វើការងារក្នុងវិជ្ជាជីវៈរបស់ខ្លួន ដើម្បីសេចក្តី ចំរើនដល់គ្រួសារ និង នគរ ឬ ប្រទេសជាតិរបស់ខ្លួន ។ ត្រូវគ្រប់គ្រងគ្រួសារឱ្យមានសុខភាពល្អ ត្រូវដុះខាត់ ចរិយាកុលបុត្រ-កុលធីតាឱ្យបាន ហ្មត់ចត់ ដើម្បីធ្វើឱ្យពួកគេទាំងឡាយ ទៅជាពលរដ្ឋមានគុណសម្បត្តិ និង សមត្ថភាពដ៏ល្អបរិបូណ៌ ក្នុងពេលអនាគត់ ។

ជាទីចុងក្រោយ ត្រូវដឹងឱ្យច្បាស់ថា ជីវិតនគរឬប្រទេសជាតិ រំពឹងលើពលរដ្ឋខេមរៈជាតិទាំងឡាយ ពលរដ្ឋត្រូវតម្រង់ចិត្ត ប្រែគំនិតធ្វើម្តេច ឱ្យខ្លួនអញម្នាក់ៗបានពេញជា ពលរដ្ឋចេះដឹង ស្មោះត្រង់ ឧស្សាហ៍ ក្លាហាន ហើយមានចិត្តភក្តីចំពោះជាតិ មាតុភូមិ និង ព្រះរាជប្លាំង ដែលជាទីពឹងពំនាក់របស់ខ្លួន ៕